به گزارش خبرنگار تایرنیوز،این محتوا از سلسله مقاله هایی است که به قلم یداله فهیمی، رئیس آزمایشگاه یزد تایر و به همت دکتر تقوایی جمع آوری و در نظر است در مجموعه کتاب گنجینه تایر منتشر گردد:

برآوردهای انجام شده در کشور ما نشان می‌دهد از حدود ۱۳ میلیون تایر فرسوده که سالانه وارد محیط زیست می‌شوند، تنها ۳ درصد آنها (حدود ۳۹۰ هزار حلقه) در صنایع روکش کشور مورد استفاده مجدد قرار می‌گیرند و کمتر از ۶ درصد تایرهای فرسوده، به یکی از روش‌های موجود بازیافت یا مورد استفاده مجدد، قرار می‌گیرند. در حال حاضر در کشور، میلیون‌ها حلقه تایر در محل‌های تعیین‌شده، از سوی سازمان بازیافت شهرداری‌ها، به صورت غیراصولی دپو شده و میلیون‌ها حلقه نیز، به صورت غیرقانونی در محیط زیست رها شده اند.

تایرهای فرسوده، زباله‌های ویژه‌ای هستند که از لحاظ شیمیایی، اندازه، حالت و شکل با زباله‌های دیگر تفاوت دارند. لاستیک‌ها از مواد پلیمری تشکیل شده اند که به راحتی در طبیعت تجزیه نمی‌شوند و در بسیاری از موارد، به دلیل انباشتگی، به شکل کوهی از زباله درآمده و مناظر بسیار ناخوشایندی را به وجود می‌آورند. البته این زباله‌ها خطر آتش‌سوزی و آلودگی هوا را نیز به همراه خواهند داشت.

یکی از ساده‌ترین و مرسوم‌ترین روش های بازیافت تایرهای فرسوده، استفاده از آنها در فرایند بازیابی انرژی است. امروزه با افزایش قیمت سوخت، بسیاری از کشورها به دنبال افزایش سهم بازیافت انرژی از تایرهای فرسوده هستند، چرا که نتایج نشان می‌دهند ارزش انرژی حرارتی حاصل از سوختن تایرهای فرسوده، بیشتر از زغال سنگ است، (۳۲ مگاژول به ازای هر کیلوگرم تایر، در مقابل ۲۹ مگاژول به ازای هرکیلوگرم زغال سنگ).

از سوی دیگر میزان گوگرد حاصل از آن نیز کمتر از زغال سنگ است. سوزاندن مستقیم لاستیک‌ها، بدون در نظرگرفتن ملاحظات فنی و ایمنی، به واسطه ‌ایجاد دود سیاه ناشی از دوده موجود در آن، با ایجاد آلودگی محیطی همراه است. با توجه به‌اینکه در ایران برخلاف رویه‌ی موجود در کشورهای توسعه یافته، هزینه¬های از تولیدکنندگان پسماندها دریافت نمی‌شود، تجهیزاتی هم در مراکز دفن مصنوعات لاستیکی، برای کاهش حجم یا خردکردن آنها وجود ندارد و در نتیجه به همان شکل اولیه دفن می‌شوند که باعث می‌شود، حجم زیادی از مراکز دفن پسماندها اشغال شود.

امروزه نتیجه تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهد امر بازیافت لاستیک‌های فرسوده نه تنها آثار مخرب بر محیط زیست ندارد و مشکلات مدیریتی این بخش را حل می‌کند، بلکه منشأ توسعه صنعتی و سودآوری اقتصادی و فرآوری و تولید محصولات با ارزش افزوده نیز است. از پودر لاستیک حاصل از بازیافت تایرهای فرسوده در صنایعی مانند جاده‌سازی، ساختمانی، خودروسازی، صنایع دریایی، توسعه اماکن ورزشی، دامداری و کشاورزی و آب‌رسانی می‌توان استفاده کرد که گزارش های متعددی از این دست، در مراجع علمی موجود است.

برخی از این کاربردها را در ادامه می خوانید:

صنایع حمل و نقل: استفاده از پودر لاستیک در پوشش های سطح خیابان‌ها و جاده‌ها به همراه آسفالت از فرایندهایی است که امروزه سهم قابل ملاحظه ای از مصرف پودر لاستیک حاصل از بازیافت تایرهای فرسوده را به خود اختصاص داده است. چرا که سبب ایجاد خاصیت الاستیسیتی و همچنین عمر بیشتر و هزینه کمتر آسفالت می‌شود.

پودر لاستیک افزوده‌شده به آسفالت موجب کاهش صدای حاصل از تردد خودروها می‌شود و در ضمن به دلیل رفتار الاستیسیته لاستیک، پوشش ایجادشده، کمتر دچار ترک‌خوردگی می‌شود و لذا ترمز خودروها روی این پوشش ها عملکرد بهتری دارند.

از دیگر کاربردهای محصولات حاصل از بازیافت تایرهای فرسوده، آب‌بندی شکاف سطح جاده‌ها، تولید لایه¬های ضد آب و لایه های جاذب صدا، تولید علائم ترافیکی و ضربه‌گیرها هستند که علاوه بر کاهش هزینه تولید، دارای عمر بیشتری نیز هستند و به دلیل خاصیت ارتجاعی در هنگام تصادفات آسیب‌های کمتری به وسایل نقلیه وارد می‌کنند.

صنایع ساختمانی: استفاده از تایرهای خردشده در عملیات عمرانی از اهمیت فراوانی برخوردار است به ویژه در مواردی که به کاهش وزن سازه ها نیاز است. افزودن لاستیک بازیافتی به بتن، باعث بالابردن مقاومت آن در برابر آتش و جلوگیری از خردشدن آن می‌شود. در کف‌پوش‌های صنعتی و پوشش گذرگاه‌ها نیز از اجزای مهم تشکیل‌دهنده می‌توان به خرده‌های لاستیکی اشاره کرد.

خودروسازی: از پودر لاستیک و کائوچوهای بازیافتی (ریکلیم) در تولید تایر، روکش‌گذاری مجدد تایر، کف‌پوش‌ها و گلگیر خودروها، نوار دور درب و شیشه خودروها، انواع واشر، سیستم‌های ترمز اصطکاکی و سپرهای ضربه‌گیر خودرو استفاده می‌شود.

صنایع دریایی: ضربه‌گیرهای اسکله و لنگرگاه‌ها و کف‌پوش‌های غیرلغزنده از موارد مهم مصرف محصولات بازیافتی تایرهای فرسوده در صنایع دریایی به شمار می رود.

صنایع دامداری و کشاورزی: سیستم های آبرسانی کشاورزی و شیلنگ‌های لاستیکی، گلدان های لاستیکی، ظروف تغذیه دام، انواع فنس‌های محوطه سیلوهای حبوبات و استفاده از کفپوش های لاستیکی، موارد استفاده محصولات بازیافتی در صنایع دامداری و کشاورزی هستند.